ما دم از عشق در قِدم زده ایم

پیش ازاین دم ز عشق دم زده ایم

کاف کُن در کتاب کون نبود

که خیالش به جان رقم زده ایم

غم نداریم از همه عالم

شادی عشق جام جم زده ایم

مطرب بزم باده نوشانیم

ساز عشّاق زیر و بم زده ایم

حرف عشقش نوشته ایم به جان

دفتر عقل را قلم زده ایم

درطریقی که نیست پایانش

عاشقانه خوشی قدم زده ایم

از وجود و عدم مگو سیّد

که وجود و عدم به هم زده ایم

جناب شاه نعمت الله ولی

خوشی= حضرت شاه در اغلب اشعارشان 

بجای خوش بکاربده اند

جان فدای عشق جانان کرده ایم

این عنایت بین که با جان کرده ایم

تا نبیند چشم نامحرم رخش

روی او از غیر پنهان کرده ایم

طعنه ها بر حال مخموران زدیم

آفرین بر جان مستان کرده ایم

دُردی دَردش فراوان خورده ایم

درد دل را نیک درمان کرده ایم

گنج او در کنج ویران یافتیم

لاجرم گنجینه ویران کرده ایم

عقل هندو دردسر می داد و ما

خانه اش تُرکانه تالان کرده ایم

تا مگر آن زلف او آید بدست

مجمع جمعی پریشان کرده ایم

مذهب رندان طریق عاشقی است

اختیار راه رندان کرده ایم

نعمت الله را به سیّد خوانده ایم

نسبت او را به جانان کرده ایم

جناب شاه نعمت الله ولی

تالان= غارت و چپاول تُرکی

دولت وصل یار می بینم

کام دل در کنار می بینم

همه روشن به نور او نگرم

گریکی ور هزار می بینم

آنکه از چشم مردم است نهان

روشن وآشکار می بینم

هر خیالی که نقش می بندم

نور روی نگار می بینم

خانه دل که رفته ام از غیر

خلوت یار غار میبینم

این عجائب که دید یا که شنید

که یکی بی شمار می بینم

نعمت الله را چو می نگرم

از نبی یادگار می بینم

جناب شاه نعمت الله ولی

غم مخور یارا که غمخوارت منم

این جهان و آن جهان یارت منم

بر سر بازار ملک کائنات

اول و آخر خریدارت منم

رو به داروخانه درد من آر

چون شفای جان بیمارت منم

گر به دوزخ می کشندت خوش برو

چونکه در آتش نگهدارت منم

ور به جنّت میروی بی ما مرو

چون فروغ باغ و گلزارت منم

می روی هر جا که می خواهی برو

بازگشت آخرکارت منم

هاتفی از غیب میداد این ندا

نعمت اللها طلب کارت منم

جناب شاه نعمت الله ولی

توبه از می کجا کنم نکنم

ترک رندی چرا کنم نکنم

نکنم توبه از می و رندی

بنده هرگز خطا کنم نکنم

بزم عشق است و عاشقان سرمست

جای دیگر هوا کنم نکنم

دامن ساقی و لب ساغر

تا قیامت رها کنم نکنم

جز به دُردی دردِ دل جانا

درد خود را دوا کنم نکنم

کشته تیغ عشق مطلوبم

طلب خونبها کنم نکنم

عشق سیّد است که راحت جان است

از دل خود جدا کنم نکنم

جناب شاه نعمت الله ولی

ای عاشقان ای عاشقان من پیر را برنا کنم

ای تشنگان ای تشنگان من قطره را دریا کنم

ای طالبان ای طالبان کحّال مُلک حکمتم

من کور مادرزاد را در یک نظر بینا کنم

گر اَبکمی آید بَرَم در وی همی چون بنگرم

چون طوطی شکّر شکن شیرین و خوش گویا کنم

گر نفس بد فعلی کند گوشش بمالم در نفس

ور عقل دردسر دهد حالی ورا رسواکنم

من رند کوی حیرتم سرمست جام وحدتم

زآن در خرابات آمدم تا میکده یغما کنم

پروانه شمعش منم جمعیّت جمعش منم

من بلبلم در گلستان از عشق گل غوغا کنم

آمد ندا از لامکان کای سیّد آخرزمان

پنهان شو از هر دوجهان تا بر تو خود پیدا کنم

جناب شاه نعمت الله ولی

کحّال = سرمه کش، از باب تداوی

اَبکم =گُنگ

من تَرکِ می و صحبت رندان نتوانم

یک لحظه جدائی زحریفان نتوانم

بی شاهد وبی ساغرو جامی نتوان بود

بی دلبرو بی مجلس جانان نتوانم

هرگز ندهم جام می از دست زمانی

جان است رها کردنش آسان نتوانم

گوئی که توبه کن از باده پرستی

زنهار مگو خواجه که من آن نتوانم

سرّی است در این سینه که با کس نتوان گفت

دردی است مرا در دل و درمان نتوانم

در کوی خرابات مغان مست و خرابم

بودن نفسی بی می ومستان نتوانم

در دیده من نقش خیال رخ سیّد

نوری است که پیدا شده پنهان نتوانم

جناب شاه نعمت الله ولی

چو دیده سو به سو گشتم نظر کردم به هر سوئی

بجز نور دو چشم خود در این منظر نمی دانم

زهر بابی که می خواهی بخوان از لوح محفوظم

که هستم حافظ قرآن ولی دفتر نمی دانم

بر آمد نور سلطانی چه کفر و چه مسلمانی

طریق مومنان دارم ره کافر نمی دانم

بجز یاهو و یا من هو نمی گویم بروز و شب

درون خلوت شاهم برون در نمی دانم

هم او صورت هم او معنی هم او مجنون هم او لیلی

به غیر از سیّد و یاران شه و چاکر نمی دانم

من به جان دوستدار رندانم

عاشق روی باده نوشانم

بجز از عاشقی و میخواری

هیچ کاری دگر نمی دانم

نوبتی توبه کردم از باده

مدّتی شد کز آن پشیمانم

شعر مستانه ای همی گویم

غزلی عاشقانه می خوانم

دُرد دَردش مدام می نوشم

یار و همدرد دردمندانم

بنده حضرت خداوندم

پادشاه هزار سلطانم

سیّد مجلس خراباتم

ساقی بزم می پرستانم

جناب شاه نعمت الله ولی

ازجام عشقش مست مدامم

ایمن زخاصّم فارغ ز عامم

ساقی ذوقش با دل حریف است

جانان شراب است جان است جامم

گر عشق بازی از من بیاموز

ور ذوق خواهی  می خوان کلامم

در زهد اگر چه کامل نباشم

در عشق بازی  رند تمامم

تابنده گشتم  تا  بنده گشتم

سلطان عشقش  از جان غلامم

بی عشق جانان  جانم چه باشد

بی دردِ دل  من  آخر چه باشم

باده به یادش ما را حلال است

بی عشق سیّد آب است حرامم

جناب شاه نعمت الله ولی

شیخ ما بود در حرم محرم

قطب وقت و یگانه عالم

از دمش مرده می شدی زنده

نفسش همچو عیسی مریم

به صفات قدیم حق موصوف

هفت دریا به نزد او شبنم

شرح اسماء به ذوق خوش خوانده

عارف اسم اعظم آن اعظم

بود سلطان اولیای زمان

بود روح القدس ورا همدم

سینه اش بود مخزن اسرار

در دلش بود گنج حق مُدغَم

نعمت الله مرید حضرت اوست

شیخ عبدالله است او فافهم

جناب شاه نعمت الله ولی

مُدغَم = پوشیده ،در دیگری فرو شده

همچو ماکیست مست در عالم

عاشق و می پرست در عالم

شادی ما شراب می نوشد

رند مستی که هست در عالم

باش عهد درست پیوسته

تا نیابی شکست در  عالم

عارف حق پرست دانی کیست

آنکه از خود برست در عالم

بردر می فروش بنشسته

به ازاین که نشست در عالم

سیّد کاینات مظهر ذات

آنکه جدّ من است در عالم

جناب شاه نعمت الله ولی 

بود ممکن که من بی جان بمانم

محال است این که بی جانان بمانم

مرا ساقی حریف و عشق یار است

نمی خواهم که از یاران بمانم

دوای درد دل درد است  دارم

مباد آن دم که بی درمان بمانم

عزیز مصر عشقم ای برادر

چو یوسف چند در زندان بمانم

چو او پنهان شود پیدا شوم من

وگر پیدا شود پنهان بمانم

اگر نه اومرا بخشد وجودی

همیشه درعدم حیران بمانم

اگر نه عشق او باشد دلیلم

شوم گمراه و سرگردان بمانم

اگر جانم نماند غم ندارم

به جانان زنده جاویدان بمانم

نمیدانم ز غیرت  غیرت ای دوست

کدام است غیرتو تا آن بمانم

شوم پیدا اگر پنهان شوی تو

وگر پیدا شوی پنهان بمانم

اگر زلف پریشان برفشانی

چو سیّد بی سروسامان بمانم

جناب شاه نعمت الله ولی 

پیرهن گر کهنه گردد یوسفِ جان را چه غم

ور دهی ویران شود در مُلک ، خاقان را چه غم

کدخدا باقیست ، گرخانه شود ویران چه باک

جان به جانان زنده است ،ار تن رود جان را چه غم

خمّ می در جوش وساقی مست و رندان در حضور

جام اگر بشکست گو بشکن حریفان را چه غم

بت پرستی که برافتد ، بت چه اندیشد از آن

وز بمیرد بنده ای بیچاره ، سلطان را چه غم

گر نباشد آینه  آئینه گر را عمر باد

ورنماند سایه ای خورشید تابان را چه غم

غم ندارم گر طلسم صورتم دیگر شود

گنج معنی یافتم زِ افلاس یاران را چه غم

باده وحدت به شادی نعمت الله می خورد

از خمار کثرت معقول مستان را چه غم

جناب شاه نعمت الله ولی 

مقصود توئی زجمله عالم

ای مظهر عین اسم اعظم

درحسرت جرعه ای زجامت

جان بر کف دست می نهد جم

ای آخر انبیاء به صورت

معنیِ تو بر همه مقدّم

درخلوت خاص لی مع الله

غیراز تو کسی نبود محرم

عیسی نفس از دم تو دارد

 زنده زتو گشت روح آدم

نقشت به خیال می نگارم

ای نور دوچشم اهل عالم

تو جانانی وجان تنِ توست

چون سیّد و بنده هر دو باهم 


جناب شاه نعمت الله ولی

گر برفروزد آتشی دردم

عالمی سوخته شود در دم

مردِ نَرد نبرد درد نی ام

کشته عشق و مرده دردم

داده ام دل بدست باد صبا

به هوائی که خاک او گردم

فاش کردند راز پنهانم

اشک گلگون و چهره زردم

ساقیا جام می به سیّد ده

که من از توبه توبه ای کردم

 جناب شاه نعمت الله ولی

قطب عالم روح اعظم یافتم

روح اعظم قطب عالم یافتم

ساغرو می یافتم باهمدگر

جسم با جان جام با جم یافتم

گرشدم خرّم به وصلش دور نیست

زآنکه از هجرش بسی غم یافتم

صورت و معنی به یکجا رونمود

آفتاب و ماه با هم یافتم

درخرابات مغان گشتم بسی

رند مستی همچو او کم یافتم

جامع ذات وصفات و فعل هم

سرّ این مجموع آدم یافتم

ختم شد برسیّد عالم تمام

این کمال از ختم خاتم یافتم 

مجمع صاحبدلان زلف پریشان یافتم

این چنین جمعیتی درجمع ایشان یافتم

بسته ام زنار زلفش برمیان چون عاشقان

 درهوای کفر زلفش نور ایمان یافتم

درحضور زاهدان ذوقی نمی یابم تمام

حالیا خوش لذّتی در بزم رندان یافتم

از خرابی یافتم بسیار معموری دل

گنج سلطانی بسی در کنج ویران یافتم

آنکه من گم کرده بودم باز می جستم مدام

چون بدیدم خویش را از خویشتن آن یافتم

میر میخانه مرا خمخانه ای بخشیده است

لاجرم از دولتش ذوق فراوان یافتم

نعمت الله یافتم رندانه جام می بدست

ساقی سرمست دیدم جان و جانان یافتم 

مائیم زنّار عشق آدم

مائیم زنور مهر خاتم

ما در دمِ عشق همچو نائیم

او در دم ما چو روح دردم

دردی است مرا ورای درمان

زخمی است مرا به جای مرهم

مائیم به وصل دوست دلشاد

مائیم زهجر یار در غم

گه شبنم گلستان عشقیم

گاهی شده جمع و آمده یَم

در ملک قِدم قَدَم نِه از عشق

تا گویندت که خیر مقدم

از لوح ضمیر نعمت الله

برخوان تو رموز اسم اعظم 

عجب است اینکه من زمن طلبم

حسنم وز حسن حسن طلبم

یار من با من است و من حیران

به ختا رفته و زختن طلبم

یوسف خویشتن همی جویم

نه چو یعقوب پیرهن طلبم

با دل زنده عشق میبازم

من نیم مرده تا کفن طلبم

دل جمعی به جان خریدارم

در سر زلف پرشکن طلبم

دل من مدّتی است تا گم شد

با اویس است و در قرن طلبم

در بهشت و بهشت می جویم

شمع بر کرده و لگن طلبم

روح اعظم نه یک بدن دارد

بلکه او از همه بدن طلبم

نعمت الّلهم و ز آل رسول

من کجا جای اهرمن طلبم

باز سرمست جام جم شده ام

عاشق روی آن صنم شده ام

گر چه بودم زهجر درویشی

دیگر از وصل محتشم شده ام

تادلم خلوت محبّت اوست

پرده دار در حرم شده ام

سر کویش مقام کردم از آن

در همه جای محترم شده ام

غم عشقش خجسته باد که من

این چنین شادمان زغم شده ام

تا که منظور حضرت عشقم

فارغ از عقل بیش و کم شده ام

از وجود و عدم رهید دلم

سیّد عالم قدم شده ام 

جناب شاه نعمت الله ولی

باز سرمست جام جم شده ام

عاشق روی آن صنم شده ام

گر چه بودم زهجر درویشی

دیگر از وصل محتشم شده ام

تادلم خلوت محبّت اوست

پرده دار در حرم شده ام

سر کویش مقام کردم از آن

در همه جای محترم شده ام

غم عشقش خجسته باد که من

این چنین شادمان زغم شده ام

تا که منظور حضرت عشقم

فارغ از عقل بیش و کم شده ام

از وجود و عدم رهید دلم

سیّد عالم قدم شده ام 

عاشق روی نازنین توام

واله زلف عنبرین توام

من اگر کافرم و گر مومن

در همه کیش ها بدین توام

به یقین جان بی گمان منی

بی گمان عاشق یقین توام

عشق تو شمع و من چو پروانه

سوخته عشق آتشین توام

گر به میخانه ور به کعبه روم

در همه جای همنشین توام

تو مرا گر گزیدی از دو جهان

من به جان عاشق گزین توام

صورت جان توئی و معنی دل

من همان تو و همین توام

هر چه دارم همه امانت تست

بسپارم چو من امین توام

گنج اسماء به من توبخشیدی

نعمت الله و نور دین توام

دل طالب یار و یار در دل

جان در غم هجرو دوست واصل

درمان درد است ودرد درمان

چون حل کنم این دوای مشکل

حاصل درد است عاشقان را

خود خوش تر از این کجاست حاصل

ما ساکن کوی می فروشیم

کردیم آنجا مدام منزل

گنجیم و طلسم و شاه و درویش

درّ و صدفیم و بحر و ساحل

جانان خودیم و جان عالم

دلدار خودیم و مونس دل

مستسم و حریف نعمت الله

رضوان ساقی و روضه محفل

ای عاشقان ای عاشقان معشوقه با ما همدم است

با ما حریفی می کند یاری که با ما محرم است

مست شراب عشق او ذوق خوشی دارد مدام

یک جرعه ای از جام او خوشتر ز صد جام جم است

ما در خرابات مغان مستانه خوش می می خوریم

شادیّ مست عاشقی کز جمله عالم بی غم است

دارم دلی چون آینه دلدار دارم در نظر

در آینه پیدا شده حسنی که اسم اعظم است

نور دو چشم عالم است نقش خیال روی او

نقش خیال روی او نور دو چشم عالم است

در مجلس سلطان ما نقل و شراب بی حد است

دُردی دردآور که آن در بزم این سلطان کم است

گر یک دمی همدم شوی با سیّد سر مست ما

در جام می بنمایدت ساقی که با ما همدم است

می ز خمّ عشق می نوشیم ما

خلعتی از عشق می پوشیم ما

در طریق عاشقی چون عاشقان

مدّتی شد تا که می کوشیم ما

عشق می گوید سخن از وی شنو

ما نمی گوییم و خاموشیم ما

عاشقانه همچو خمّ می فروش

باز سر مستیم و در جوشیم ما

جرعه ای می ما به صد جان می خریم

نیک ارزان است نفروشیم ما

سر به سر چشمیم تا بینیم او

گر سخن گوید همه گوشیم ما

ما به عشقش عاقل دیوانه ایم

تا نپنداری که بی هوشیم ما

همچو بلبل در هوای روی گل

روز و شب مستانه بخروشیم ما

نعمت اللّهیم و با سیّد حریف

باده می نوشیم و مدهوشیم ما

جناب شاه نعمت الله ولی